ბიტნიკები

ბიტნიკები – 50 იანი წლების აშშ-ში, სან ფრანცისკოში წარმოქმნილი ახლაგზრდული სუბკულტურა, რომლის ბირთვსაც ლიტერატურული და ხელოვენბასთან დაკავშირებული ადამიანები წარმოადგენდნენ. თავდაპირველად მათ ასე პირველად „სან ფრანცისკოს ქრონიკების“ ერთ-ერთმა ჟურნალისტმა ჰერბ კოენმა უწოდა. ის ერთ-ერთი მთავარი ბიტნიკის მწერლისა და პოეტის ჯეკ კერუაკის ნათქვამს დაესესხა. კერუაკი თავის თაობას „დამსხვრეულ თაობად“ – სიტყვიდან Beat (დამსხვრეული, გაცვეთილი) აღწერდა ეს იყო გარკვეული კავშირი „დაკარგულ თაობასთან“. მოგვიანებით გაჩნდა სახელწოდების წარმოშობის არაერთი ვერსია. თითქოს წამოქმნილი იყო ლათინური beatus-დან, (ბედნიერი, ნეტარი) ბიბლიური ნეტარებიდან. ერთ-ერთ ინტერვიუში კერუაკმა ისიც თქვა, Beat ჩვენი გულისცემიდან მოდისო. ასეა თუ ისე სახელწოდების უტყუარი წყარო უცნობია. ჯგუფში გაერთიანებულნი იყვნენ ახალგაზრდა მწერლები ჯეკ კერუაკი, ალენ გინზბერგი, უილიამ ბაროუზი და სხვები. ბიტნიკებისთვის დამახასიათებელი იყო დამკვიდრებული ფასეულობებისადმი შეცვლილი დამოკიდებულება, ნონკომფორმიზმი, ფსიქოდელიური ჭვრეტა. მეინსტრიმის უარყოფა და კრიტიკა. რაც შეეხება სტერეოტიპს, ვიზუალურად ბიტნიკები ასე გამოიყრებოდნენ: ეცვათ შავი ფერის ყელიანი სვიტრები, ატარებდნენ ბერეტს და მუქ სათვალეს. უსმენდნენ ჯაზს, მისდევდნენ თავისუფალი ცხოვრების სტილს. ლოიალური დამოკიდებულება ჰქონდათ სასმელისა და ნარკოტიკების მიმართ. მოგზაურობდნენ. გატაცებულნი იყვნენ ძენ ბუდიზმით. უარყოფდნენ სოციალურ პრობლემებს და ტექსტის იმპრესიონისტული ფორმა იტაცებდათ. მათ საფუძველი დაუდეს ახალი ქუჩის ენას. დღესდღეისობით ფართოდ გავრცელებული ტერმინი Cool სწორედ მათ შემოიტანეს ხმარებაში (ტერმინი ჯაზთან იყო დაკავშირებული).

პანკები

პანკების სუბკულტურა ჩაისახა იმ პერიოდში, როდესაც ამერიკაში დაიწყეს კედლების მოხატვა. (60-70-იანი წლები). პანკების მთავარ ამოცანას წარმოდგენდა საზოგადოების ყურადღების მიპყრობა. პროტესტს გამოხატავდნენ ყველგან და ყველა საშუალებით. ისინი უგულვებელყოფდნენ კანონებს და აკეთებდნენ ყველაფერს რაც მათ სურდათ. პროტესტი გამოიხატებოდა ყველაფერში: გამომწვევი ვარცხნილობა, ტყავის პიჯაკები, საყურეები სახესა და ყურებში, როკერების ქურთუკები, ვიწრო ჯინსები. იროკეზის მსგავსი ვარცხნილობა. დახეული ტანსაცმელი დამაგრებული ჰქონდათ ქინძისთავებით. შავი ნაგვის პარკები ხშირად კაბის ფუნქციას ასრულებდა, სამართებლები კი სამკაულებად გამოიყენებოდა. უხეში ჟარგონი მათთვის ნორმად იყო. სპირტიანი სასმელები, ნარკოტიკები, ტოქსიკური საშუალებები ჩვეულებრივ მოვლენას წარმოადგენდა

ბანდიტიზმი და ხელჩართული ჩხუბი პანკებისათვისს არსებობისა და გართობის საშუალება იყო.

ყველაფერი ის რაც ჩვეულებრივი ადამიანისათვის აკრძლული იყო პანკებისთვის დასაშვები ხდებოდა. თავდაპირველად პანკები ძალიან მცირერიცხოვანნი იყვნენ იმისათვის რომ საზოგადოებას მათთვის ყურადღება მიექცია. მაგრამ 1975 წელს ლეგენდარული ჯგუფის Sex Pistols-ის გამოსვლის შემდეგ ხალხი ალაპარაკდა „პანკების რევოლუციაზე“.

ჩვეულებრივი ადამიანებისათვის მათი ცხოვრების წესი შოკის მომგვრელი აღმოჩნდა. გაჩნდა ასობით „პანკ-ჯგუფები“ ქუჩებში შეხვდებოდით პანკების მთელ „ლაშქარს“, რომლებიც აგრესიულად იყვნენ განწყობილი და აკეთებდნენ იმას რაც სურდათ. თავდაპირველად ხელისუფლება შეეცადა აეკრძალა „პანკ-ჯგუფების“ კონცერტების ჩატარება. ხშირად აპატიმრებდნენ, მაგრამ ამას შედეგი არ მოჰყოლია. მოგვიანებით გადაწყდა პანკებისთვის ტელეეთერი დაეთმოთ. რამაც საბოოდ დაამარცხა პანკები. ნელ-ნელა საზოგადოებაში ანტისოციალური განწყობა მიწყნარდა და „პანკების რევოლუციაც“ ნელ-ნელა დავიწყებას მიეცა.

გოთები

70-იან წლებში პანკების სუბკულტურიდან ფორმირდება ახალი პოსტპანკების მოძრაობა. გოთური სუბკულტურა საკმაოდ არაერთფეროვანია. მათ აერთიანებთ გოთური მუსიკისადმი სიყვარული და სპეციფიური გარეგნული იმიჯი. გოთურმა მუსიკამ განვითარების მწვერვალს 80-იან წლებში მიაღწია, როდესაც პოპულარობა მოიპოვეს ისეთმა შემსრულებლებმა, როგორებიც არიან: Bauhaus, Southern Death Cult, Siouxsie and the Banshees

90-იან წლებში გოთური მიმართულება იყოფა სხვადასხვა დამოუკიდებელ განშტოებებად. დღეს გოთები გავრცელებულია ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში.

გოთების მსოფლმხედველობა გამოირჩევა ცხოვრების დეპრესიული ხედვით. ისინი ჩაკეტილები და დეპრესიულები არიან. მელანქოლიული და ზედმეტად მგრძნობიარენი. საზოგადოებიდან იზოლირება, სტერეოტიპებიის მიუღებლობა და ზებუნებრივობისაკენ სწრაფვა გოთების დამახასიათებელი თვისებებია.

გოთები ძირითადად შავ სამოსს ანიჭებენ უპირატესობას, თმას, ტუჩებს და თვალებს შავად იღებავენ. ტანსაცმელში ჭარბობს ხავერდი და ტყავი. ქვედაბოლოები ხშირად შავი მაქმანითაა გაწყობილი. აქსესუარებად იყენებენ ბადეს, რომელსაც ფეხებსა და ხელებზე იცვამენ. ფეხზე მათ „კამელოტები“ (სამხედრო ჩექმები) აცვიათ.

ჰიპი – „დაკავდით სიყვარულით და არა ომით!“

ეს სუბკულტურა 1967 წელს ჩამოყალიბდა. მის დაარსებას დასაბამი ბიტნიკთა სუბკულტურამ მისცა. ჰიპების მოძრაობა ბერკლსა (კალიფორნია) და ნიუ-იორკში ფართოდ გავრცელდა და მოგვიანებით გასცდა ქვეყნის საზღვრებს. ჰიპები მშვიდობიანად გამოხატავდნენ თავიანთ უკმაყოფილებას არსებული ტრადიციებისა და ბურჟუაზიული, მეშჩანური წეს-ჩვეულებების მიმართ. აკრიტიკებდნენ საშუალო ფენის ღირებულებებს. ქვეყნის საგარეო პოლიტიკას. ღიად აფიქსირებდნენ პროტესტს ვიეტნამის ომის გამო. თანამედროვე კულტურას აღიქვამდნენ როგორც არაადამიანურსა და ღირსების არმქონეს, რომელიც ძალისმიერი საშუალებებით ცვლიდა ადამიანებს და მათ ბედს.

ჰიპები მუდმივად ცხოვრების ფილოსოფიური საზრისის ძიების პროცესში იყვნენ. იმისათვის რომ გაეთავისუფლებინათ ცნიბიერება მათში გავრცელება ჰპოვა ჰაშიშის მოხმარებამ. მათ იტაცებდა აღმოსავლეთის ფილოსოფია და ხელოვნება. ზაფხულობით ისინი მოგზაურობდნენ ავტოსტოპით, შლიდნენ კარვებს. ეს მათი კომუნები იყო. მათი პროტესტი გამოიხატებოდა თავისუფალ სიყვარულსა და აკრძალული პრეპარატების გამოყენებაში. მათი ლოზუნგი იყო „დაკავდით სიყვარულით და არა ომით!“.

1967 წელს მოეწყო ცნობილი „სიყვარულის ზაფხული“. 100 000 მდე ახლგაზრდამ მოიყარა თავი აშბურიში, სან ფრანცისკოსთან ახლოს, რათა ღიად დაეფიქსირებინათ თავისი პოზიცია. იყო თავისუფალი სიყვარულის, მუსიკის, ყვავილების ზეიმი. ამ დღიდან ჰიპების კონტრკულტურა ცნობილი გახდა ფართო საზოგადოებისთვის.

ჰიპებს გრძელი გაშლილი თმა ჰქონდათ. ჯინსები, სვიტერები და ფერადი ბალახონები ეცვათ. კისერზე ტყავის ჩანთა ეკიდათ, რომელიც გაწყობილი იყო ბისერით. ჰიპებს ბუნების სიყვარულის გამო „ყვავილების შვილებს“ უწოდებდნენ. მათ გარკვეუწილად მწვანეთა მოძრაობასაც მისცეს დასაბამი.