აფხაზი კონსტანტინე ნიკოლოზის ძე

(დ. 27 ნოემბერი, 1867, სიღნაღის მაზრის სოფ. კარდენახი – გ. 19 მაისი, 1923, თბილისი). პარტიული მიმართულებით – დამოუკიდებელი. ეროვნებით ქართველი.

პროფესია – სამხედრო, სახელმწიფო (სამოქალაქო) და საზოგადოებრივი (общественная) სამსახური.

განათლება მიიღო კადეტის კორპუსში თბილისში და სამხედრო სასწავლებელში პეტროგრადში. ბინა თბილისში აქვს – ბებუთოვის ქუჩა, სახლი 46.

სამხედრო სამსახური არტილერიაში. თბილისის საადგილ მამულო ბანკის ზედამხედველი კომიტეტის წევრი 1906-1913 წ. 1913 წლის დამდეგში ამორჩეულ იყო ქართლ-კახეთის თ. აზნ. წინამძღოლად, რის გამოც დაანება თავი სამხედრო სამსახურს და ბანკის კომიტეტის წევრობას. იყო представитель организационного по созыву VII съезда Холодильного дела в России, который состоялся в Тираполе, в декабре 1913 г. Затем – председателем Холодильного Коммитета в Тирасполе – თავმჯდომარეობდა იმ ინიციატორთა ჯგუფს, რომელთაც დაარსეს ამიერ კავკასიის ბანკი. ომის დაწყობაში, 1914 წ. აგვისტოში, ყოფილ ნამესტნიკის თხოვნით აფხაზი ჩაირიცხა სამხედრო სამსახურში, წინამძღოლობის თანამდებობის აღსრულებით და მიენდო ახალი არტილერიის ბრიგადის შედგენა, რომლის უფროსადაც დაინიშნა. ოკტომბერში ბრიგადა გავიდა ოსმალეთის ფრონტზე. 1915 წ. მარტში მეხუთე კორპუსში აფხაზი ბრიგადით გაემართა დასავლეთ ფრონტზე. იქ დაჰყო 1915 წ. დეკემბრამდის, როდესაც ყოფილ ნამესტნიკმა ნიკოლოზმა გამოიწვია თბილისში წინამძღოლობის თანამდებობის ადგილობრივ აღსასრულებლად. 1916 წ. იანვარში სამხედრო მინისტრის განკარგულებით აფხაზი დაინიშნა уполномоченный председатель особого собрания по обороне Государства и председателем Закавказского совещания Кавказского района იანვარშივე შეადგინა –заводское совещание თებერვალში, გიორგი ლავროვის თხოვნით Председатель Глав. Коммитета. Всерох. Земс. И Городс. Союзов) აფხაზმა მიიღო თავმჯდომარეობა в коммитет Инжинерно-Строительного дружин Кавказского округа რომელიც შესდგა თბილისში.

1916 წელს აფხაზი ხელმეორედ იყო არჩეული ქ. კ. თ. აზნ. წინამძღოლად; იმავე წელს ოქტომბერში რუსეთის თ. აზ. კრებულიდან იყო არჩეული სახელმწიფო საბჭოს წევრად. 1917 წელს აფხაზი ამორჩეულ იყო создать проедставительство инжинерно-сторительных дружин – представитель К-а იმავე წელს თავმჯდომარეობდა იმ ინიციატორთა ჯგუფს, რომელმაც დააარსა ქართული უნივერსიტეტი და შეიმუშავა საზოგადოების წესდება.– როგორც წინამძღოლი ოფიციალურად და კერძოდ აფხაზი იღებდა მონაწილეობას და იყო წევრად შემდეგ დაწესებულებებში: – В Губернском по презванным дням присутствий; В Губерн. по воинской повинности присутсвий; в Губ. Коммитет мелкого кредита, в Губ. Селовых. Совещаний; в раскладочном пристутствии; в них сохранит . К-т. Председателем в распоряд. Ком-т общ. Дворян для соучаствия нуждающимся в обучении. В Кавказском краевном Совещании по объединению длительных уполномоченных особых совещанний. В особых присутствиях Судебной палаты. Членам Глав. Коммитета по устройству политехникума в Тирасполе. В попечительствах, приютах, в селевых хоз. обществах и других оргпнизациях….

1917 წელს ნოემბერში აფხაზი იყო ამორჩეული საქართველო საეროვნო საბჭოთა წევრად.

დაკავებული თანამდებობები

• თბილისის საადგილმამულო ბანკის სამეურვეო კომიტეტი, წევრი (1906-1913)
• თბილისის ქართული უნივერსიტეტის დამფუძნებელი საზოგადოება, თავმჯდომარე (1917-1918)
• რუსეთის სახელმწიფო საბჭო, წევრი (1916-1917)
• სამხედრო ცენტრი, ხელმძღვანელი (1922-1923)
• საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტი, წევრი (1922-1923)
• საქართველოს ეროვნული საბჭო, წევრი (1917-1919)
• საქართველოს ეროვნულ–დემოკრატიული პარტია, თავმჯდომარე (1921-1923)
• საქართველოს ეროვნულ–დემოკრატიული პარტია, დამფუძნებელი (1917-)
• ქართლ-კახეთის თავადაზნაურთა წინამძღოლი (მარშალი) (1916-1917)
• ქართლ-კახეთის თავადაზნაურთა წინამძღოლი (მარშალი) (1913-1914)

წყარო: საქართველოს ეროვნული არქივი

ვაჩნაძე დავით ვლადიმერის ძე

დაიბადა 4 მარიამობისთვე, 1884, ქ. თბილისი. ქართველი. ეროვნულ-დემოკრატი

საშუალო – თბილისის სამხედრო გიმნაზია, უმაღლესი – პავლეს სამხედრო სასწავლებელი და საინჟენერო სასწავლ. 

იზმალოვის ქ. №34, ტელეფ.-9-86

1902 წელს, თბილისის კადეტთა კორპუსის კურსის დამთავრებისთანავე, დავით ვაჩნაძე, ოჯახურ პირობების გამო, იძულებული ხდება უნივერსიტეტში სწავლის გაგრძელების მაგიერ სამხედრო პროფესია აირჩიოს და მიდის პეტროგრადში პავლე I სამხედრო სასწავლებელში, ათავებს მას და სამხედრო საინჟენერო სასწავლებელში დამატებით საინჟენერო საგნების შესწავლის შემდეგ 1904 წელს პოდპორუჩიკის ხარისხით ინიშნება ქ. ვარშავაში მე 15 საპიორთა ბატალიონში.

პოლონეთში ერთ პოლონელ ოფიცრის შემწეობით დავით ვაჩნაძე ეცნობება „პოლონეთის გამანთავისუფლების“ საიდუმლო პოლიტიკურ ჯგუფში და ეწერება მის წევრად. 1905 წლის თებერვლის რევოლიუციის დროს ვარშავაში ერთ საპიორთა ასეულით დ. ვაჩნაძე იფარავს საგაზო ქარხნის ორი ათას მეამბოხე პოლონელ მუშას მთავრობის კარის თავდასხმისაგან. ამავე წლის აპრილში უმაღლეს ბრძანებით დ. ვაჩნაძე ვარშავიდან თბილისში გადაჰყავთ მე 2 კავკასიის საპიორთა ბატალიონში. 1905 წლის ოქტომბრის მანიფესტის გამოსვლის შემდეგ დ. ვაჩნაძე ზოგიერთ ოფიცერთა დახმარებით აარსებს „კავკასიის ოფიცერთა სარევოლუციო კავშირს“, რომლის მიზანს შეადგენდა ბრძოლა კონსტიტუციისათვის და რუსეთში მოსახლე ერთა პოლიტიკურ ავტონომიის მოპოვებისათვის. მე 2 სახელმწიფო სათათბიროს გარეკვის შემდეგ დ. ვაჩნაძე იღებს მონაწილეობას კავკასიის საპიორთა ბატალიონების აჯანყებაში, რის გამო 1907 წელს ადმინისტრატიული წესით გუნიძის ციხეში (დაღესტანში) იგზავნება. დათხოვნილი სამხედრო სამსახურიდან ვაჩნაძე დაღესტნიდან სამშობლოში ბრუნდება და აქ პოლიციის თვალ-ყურის დევნის ქვეშ ერთი წელიწადი იმყოფება.

რეაქციის ხანაში დავით ვაჩნაძე მხურვალე მონაწილეობას იღებს დაწყებულ ქართულ კოოპერატიულ მოძრაობაში. თავის ინიციატივით აწყობს სოფლად წვრილ საკრედიტო ბანკებს / ოძისში, ლილოში /, აარსებს პირველ ქართულ მერძევეთა გლეხთა ამხანაგობის ორგ. დიდ-ლილოში, მონაწილეობს კოოპერატიულ კურსებზედ, კრებებზედ, თავმჯდომარეობს ქართულ სასოფლო-სამეურნეო საზოგ. საკოოპერაციო სექციაში და მის წარმომადგენლად იგზავნება პეტროგრადში სრულიად რუსეთის კოოპერატორთა კრებაზედ, სწრაფი მობილიზაცია მიწების აღმოსავლეთ საქართველოში იწვევს ვაჩნაძის დიდ ყურადღებას და მოწვეული საადგილ მამულო კომისიაში აწყობს ქართველ გლეხთა მიწის სყიდვის ამხანაგობებს და ებრძვის მთავრობის აგრესიულ რუს საკოლონიზაციო პოლიტიკას. საადგილ-მამულო კომისიის ხელმძღვანელის ა. ყიფშიძის გარდაცვალების შემდეგ დ. ვაჩნაძე ინიშნება მის ადგილზე.

1912 წელს ენკენისთვეს 16-ს დ. ვაჩნაძე თავის თანამოაზრე ამხანაგებით აარსებს ჟურნალ „კლდეს“ ეროვნულ-დემოკრატიულ მიმართულებისა და მასში მუდმივ თანამშრომლობას ეწევა. 1914 წელს, როდესაც ომის ალი მოედო აჭარას და ამ კუთხეს უქადდა განადგურებას, განსვენებულ გიორგი მაჩაბლის /გორის კომისარის/ დახმარებით აგროვებს ხალხს თბილისის სამხედრო დრუჟინის შესადგენად და ამ დრუჟინის მოხალისე ოფიცრად მასთან ერთად მიდის აჭარის საშველად.

24 მაისს 1915 წელს თანახმად „კლდის“ ჯგუფის და საზღვარ გარეთიდან ჩამოსულ თანამოაზრე ქართველ ემიგრანტების გადაწყვეტილებისა – სცემს გაზ. „საქართველოს“ ყოველდღიურ ორგანოს მომავალ ეროვნულ-დემოკრატიულ პარტიისა. ეროვნულ-დემოკრატიულ პარტიის დაარსების დღიდან დ. ვაჩნაძე მის მთავარ კომიტეტის წევრად და თავმჯდომარის ამხანაგად იმყოფება. როდესაც გერმანიაში მიხეილ წერეთლის და გიორგი მაჩაბლის მეთაურობით დაარსდა „საქართველოს გამანთავისუფლების კომიტეტი“ დ. ვაჩნაძე, როგორც ამ კომიტეტის წევრი ენერგიულად მონაწილეობს მის მძიმე და პასუხსაგებ საქმიანობაში და იბრძვის მის მიზნების გამარჯვებისათვის. სამწერლო ასპარეზზე დ. ვაჩნაძე გამოდის ჟურნალისტ „ლ. კახელის“ ფსევდონიმით და სწერს უმთავრესად ეკონომიურ საგნებზედ.

უკანასკნელ რევოლიუციის ხანაში დ. ვაჩნაძე იყო საქართველოს ინტერპარტიულ და ძველ ეროვნულ საბჭოების წევრი, მუშაობდა განსაკუთრებით ამ საბჭოთა სამხედრო სექციებში და თავმჯდომარეობდა ტარის გამომშვებ განყოფილებას /სამხედრო სექციასთან არსებულს/. 20 მაისს 1918 წელს თანახმად ეროვნულ საბჭოს აღმასრულებელ კომიტეტის დავალებისა, რაზმავს და აგზავნის გერმანელ ტყვეებს საქართველოს რკინის გზების და საზღვრების დასაცავად და ერთი თვის განმავლობაში ასრულებს საქართველოს მთავრობის რწმუნებულის თანამდებობას გერმანულ სამხედრო მისიაში.

წყარო: საქართველოს ეროვნული არქივი

ჰანა არენდტი

ჰანა არენდტი გერმანიის ქალაქ ჰანოვერში 1906 წლის 14 ოქტომბერს დაიბადა. ადრეული ასაკიდან ძალინ დიდ ინტერესს იჩენდა კითხვის მიმართ, დაინტერესებული იყო კანტის ფილოსოფიითა და გოეთეს შემოქმედებით. შესაძლოა კიერკეგორის ფილოსოფიით გატაცებამ გამოიწვია თეოლოგიაზე არჩევანის გაკეთება. სწავლა არენდტმა მარბურგის უნივესრიტეტში განაგრძო, სადაც ასწავლიდა მარტინ ჰაიდეგერი, რომელიც იმ დროისთვის ეგზისტენციურ ფილოსოფიაზე მუშაობდა. მარბურგში სწავლის წლებიდან დაიწყო არნედნტისა და ჰაიდეგერის ხანგრძლივი ურთიოერთობა. ჰაიდეგერის ფენომენოლოგიურმა მეთოდმა მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია არენდტის შრომაზე. მან ჰუსერლთან ერთად დაიწყო ამ მეთოდის შესწავლა და ჰაიდელბერგის უნივესტიტეტის სტუდენტი გახდა, აქვე სწაველობდა კარლ იასპერსი, რომლის ხელმძღვანელობითაც მან დისერტაცია დაწერა წმინდა ავგუსტინეს სიყვარულის კონცეფციასთან დაკავშირებით. არენდტის პოლიტიკური აზროვნების უნიკალური მიდგომა მისი განათლებიდან და ფენომენოლოგიურ მეთოდიდან წარმოიშვა. სხვა ტიპიური პოლიტიკური ნაშრომებისგან განსხვვაბეით, რომლებიც უმეტესწილად ემპირიული მონცემების ან ზოგადი პოლიტიკური კონცეფციების ანალიზით იწყებოდა არენდტი დასაწყისშიო პრიორიტეტს ანიჭებდა ადამიანის ცხოვრებას თავისი ფაქტორბივი ბუნებით, იყენებდა ფენომენოლოგიურ მეთოდს, რომლის თანამხად, საგნები თავის თავს უბრუნდებიან. არენდტი ცდილობდა გამოევლინა პოლიტიკური გამოცდილების ფუნდამენტური სტრუქტურები, ან პოლიტიკური არსებობა თავისი, სხვებისგან დამოუკიდებელი. კონკრეტული არსის გათვალისწინებით, 1929 წელს არენდტი გიუნტერ შტერნზე დაქორწმინდა. გერმანიაში ანტისემიტიზმის გამძაფრების ხანა იყო და არნედტმა დაიწყო იმ პროექტის განხორცილება, რომელიც მას გერმანულ ნაციონალიზმსა და უმცირესობას შორის კონფლიქტის გააზრებაში დაეხმარებოდა. წიგნი – ებრაელი ქალის ცხოვრება აღწერდა ებრაული სალონის მეპატრონეს ბიოგრაფიას, რომელმაც ადრეულ 1800 წელს ქრისტიანობა მიიღო. 1958 წლამდე წიგნი გამოუქვეყნებელი რჩებოდა. 1933 წელს, ნაციონალური სოციალიზმის ზრადსთან ერთად არენდტი პოლიტიკურად გააქტიურდა. გერმანულ სიონისტურ ორგანიზასიათან ერთად, მან ხელი შეუწყო ნაციზმის მსვერპლთა შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნებას რის გამო გესტაპომ დააკავა. მაგრამ არენდტმა გესტაპოს თავი დააღწია და პარიზში გაიქცა. პარიზში ჰანამ განაგრძო პოლიტიკური მოღვაწეობა, რაც ებრაელი ბავშვების გერმნაიიდან პალესტინაში გადაყვანასთან იყო დაკავშირებული. 1939 წელს არენდტი მეუღლეს გაშორდა და ჰეინრიხ ბლუხერზე დაქორწინდა. გერმაიიდან პოლიტიკური დევნილი და კომუნისტი ბლუხერი როზა ლუქსემბურგის სპარტაკუსის ლიგაში მოაღვწეობდა, ქორწინებიდან 6 თვეში წყვილი სამხრეთ საფრანგეთში დააშორეს. ეს ბევრი გერმანიიდან დევნილის ბედისწერა გახდა მას შემდეგ, რაც ვერმახტი შემოიჭრა. არედნტმა აქაც გაქცევა მოახერხა და ბლუხერს შეუერთდა და 1941 წლის მაისში მან თავშესაფარი ამერიკაში იპოვა.

მეორე მსოფლიო ომის პეიროდში არენდტი ნიუ იორკში ცხოვრობდა და აქვეყნებდა ნაშრომებს, რომლებიც ტოტალიტარიზმის აფუძვლების სახელწოდებით გამოქვეყნდა. წიგნმა დიდი გამოხმარურება მოიპოვა და არნედტი მნიშვნელოვან ცნობილ ფიგურად აქცია. ნიუ იორკში არნედტი ორ ინტეელქტუალურ წრეში მოღვაწეოდა, ადრეული ნაშრომები იბეჭდებოდა ებრაულ საზოგადობივ სამეცნიერო ჟურნალში. სხვა გამოცემებში ის აქვეყნებდა სტატიებს ებრაული სამხედრო ძალების მხარდასაჭერად. იყო ერთ-ერთი ებრაული გამომცემლობის რედატორი. მეორე ინტელექტუალური წრე დაკავშირებული იყო პარტიზანულ მიმოხილვასთან.

1952 წელს არენდტმა მარქსისა და ტოტალიტარიზმის სწავლასთან დაკავშირებით გუგენჰეიმის გრანტი მიიღო. დაიწერა სამი წიგნი „ადამიანური მდგომარეობა“ (1958), „წარსულსა და მომავალს შორის“ (1961) და „რევოლუციის თაობაზე“ (1968) სადაც გამოჩნდა ფენომენოლიოგური მეთოდის პოირობებში პოლიტიკური ფილოსოფიის რეკონსტრუქციის მისწრაფება. წინააღმდეგობრივი ნაშრომი „მოსაზრებები ლითლ როქზე“ ახლად გაატიურებულ შავკანიანთა სამოქალაქო უფლებებს განიხილავდა. არენდტი აკრიტიკებდა აღმასარულებელი ხელისუფლების ძალმომრეობას და იმას, რასაც „იმპერიალისტურ მმართველობას“ უწოდებდა. გამოდიოდა ვიეტნამის სამხედრო ინტერვენციის წინააღმდეგ. არნედტი იყო პირველი ქალი მეცნიერი, რომელიც პრინსტონის უნივერსიტეტში სრული პროფესორი გახდა. ყველაზე დიდი ხმაური 1963 წელს გამოცემულ ნაშრომს „ეიჰმანი იერუსალიმში“ მოყვა. ავტორი, როგორც ნიუ იორკერის კორესპონდენტი, განიხილავდა ისრეალში მიმდინარე ეიჰმანის სასამართლო პროცესს. ისრაელის თავდაცვის ძალებმა შეიპყრეს, ლეიტენანტ პოლკოცნიკი, რომელსაც ებრაელების სიკვდილის ბანაკებში განთავსება ედებოდა ბრალად. ავტორი წერდა, რომ ეიჰმანს არ ამოძრავებდა ბოროტების კეთების სადისტური სურვილი, მაგრამ ის აზრს მოკლებული, ფაუფიქრებელი იყო და არ ფიქრობდა იმაზე, თუ რას ჩადიოდა. ბოროტების ბანალურობის მისეული არენდტისეული კონცეფცია გახდა მასსა და ებრაულ გაერთიანებას შორის უთანხოების მიზეზი, რდაგან ბევრის მიერ წაკითხულ იქნა როგორც ეიჰმანის გამართლება და ებრაელთა უდანაშაულობის კითხვის ქვეშ დაეყნება. არენდტი ღელავდა იმის გამო, რომ ცნობიერ და რაციონალურ აზორვნებასთან შეჯერებული ქმედება მოდერნიზაციასთან ნაციონალიზმისა და მიკერძოებულობის გამო ფეხრდებოდა. არენდტის ნაშრომების უმეტესობა შეისწავლიდა თანაზიარ სამყაროსა და მაშში ჩაბუდებულ თავისუფლების პასუხიმსგებლობათა არსს. ეიჰმანის პროცესთან დკაავშირებული ნაშრომების შემდეგ დაიწყო არენდტის ლექციათა სერია განაჩენთან, ნეო კანტიანუტ ჭვრეტასთან დაკავშირებით, რაც გახდა მისი ცნობილი ნაშრომის „გონების ცხოვრების“ ნაწილი. შოტლანდიაში ერთ-ერთი ლექციის კითხვის დროს არენდტს გულის შეტევა დაემართა. შეტევა 1975 წელს, 4 დეკემბერს ნიუ იორკში გამეორდა და ფატალური აღმოჩნდა.

არენდტის ცხოვრება გახდა არტურ კოენის ნაწარმოების შთაგონების წყარო. წიგნში კოენმა არენდტის პიროვნული ბრძოლა და რომანტიზმით სავსე ცხოვრება აღწერა. სიცოცხლის მანძილზე არენდტი ცდილობდა საზოგადოებრივი აზრისგან დაეცვა პირადი ცხოვრება და ნაკლებად ჩნდებოდა ინეტრევიუებით პრესასა და ტელევიზიაში. მიუხედავად იმისა, რომ ის ამერიკის შეერთებული შტატების ერთ-ერთი გამორჩეული ინტელექტუალად ითვლებოდა, არენდტი უარყოფდა ანგლო-ამერიკული ფილოსოფური ტენდენციების პრაგტმატულ, ემპირიულ და ლიბერალურ ბუნებას. მისმა ნაშრომებმა ძალიან დიდი გავლენა იქონია პოლიტიკურ თეორიაზე. 1975 წელს ევროპული ცივილიზაციისთვის გაწეული წვლილისთვის დანიის ხელისუფლებამ ის სონინგის პრემიით დააჯილდოვა. არენდტი პირველი ქალბატონი და პირველი ამერიკელი იყო, ვინც სონინგის პრემიით დაჯილდოვდა.

ისააკ ბაბელი (1894 – 1940)

– ჩემი აზრით მწერალს სამუშაო მაგიდაზე უნდა ეწყოს დაახლოებით 20-30 შედევრი ნაწარმოები.
– მაინც რომლები? წამოიყვირეს ახალგაზრდა მწერლებმა.
– ოო! აი ამისათვის კი, ათასობით შედევრი უნდა წაიკითხოთ …

ისააკ ბაბელი 

ისააკ ემანუილის ძე ბაბელი ოდესაში, 1894 წლის 1 ივლისს ვაჭარ-ებრაელთა ოჯახში დაიბადა. ავტობიოგრაფიაში (1924) ბაბელი წერდა:  „მამაჩემის დაჟინებით 16 წლამდე ვსწავლობდი ებრაულ ენას, ბიბლიას, თალმუდს. სახლში ბავშვობის პერიოდი არც ისე იოლი მქონდა. წარმოიდგინეთ მაძალებდნენ დილიდან საღამომდე მემეცადინა მრავალ სხვადასხვა მეცნიერებებში. სკოლაში თუ მოვახერხებდი ცოტა ამოსუნთქვას“. ოდესის კომერციულ სასწავლებელში, სადაც მომავალი მწერალი სწავლობდა. პროგრამა ძალიან დატვირთული იყო. ისწავლებოდა ქიმია, პოლიტეკონომია, სამართლმცოდნეობა, ბუღალტერია, საქონელმცოდნეობა, სამი უცხო ენა და სხვა. „დასვენებაზე“ საუბრისას ბაბელი თავისუფლების გრძნობას გულისხმობდა. მწერლის მოგონებებით, შესვენებებზე ან გაკვეთილების შემდეგ მოსწავლეები მიდიოდნენ პორტში, ბერძნულ ყავახანაში, ან მოლდოვანკაზე, რათა მეგობრების სპეციალურ ღვინის სარდაფებში უბრალო, ბესარაბული ღვინო დაელიათ. ეს და სხვა მრავალი შთაბეჭდილებები შემდგომში საფუძვლად დაედო მწერლის პროზას, განსაკუთრებით კი ბაბელის „ოდესურ მოთხრობებს“.

ისააკ ბაბელმა წერა ადრეულ ასაკში დაიწყო. ორი წლის განმავლობაში ფლობერის და მოპასანის ზეგავლენით ფრანგულ ენაზე წერდა. ფრანგული ენის სტიქიამ მწერალს ლიტერატურული ენისა და სტილის შეგრძნება გაუმძაფრა. უკვე თავის პირველ მოთხრობებში ბაბელი მიისწრაფვის სტილისტური სინატიფისა და მაღალი ხარისხის მხატვრული გამოხატულებისაკენ. „მე ვიღებ ხოლმე მასალად, რაღაც უბრალოს, მაგალითად ანეკდოტს, ან რაიმე კურიოზულ ამბავს და ვაკეთებ ისეთ ისტორიას, რომ თვითონვე მიჭირს მოვწყდე ჩემსავე ნაწერს“… – იხსენებდა მწერალი.

ადრევე გამოიხატა მწერლის პროზის დამახასიათებელი თვისება, როგორც ენობრივი, ასევე საყოფაცხოვრებო გამოხატულების ნაირგვაროვანი ფენების შერწყმა და შეერთება. ადრეული შემოქმედებისთვის საყურადღებოა მოთხრობა „ჭუჭრუტანაში“, რომელშიც მთავარი პერსონაჟი ერთ-ერთი ბინის მფლობელი ქალისაგან 5 მანეთად ყიდულობს უფლებას, მეზობელ ბინაში, ჭუჭრუტანიდან თვალი ადევნოს მეძავების „მოღვაწეობას“.

კიევის კომერციული ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ, 1915 წელს ბაბელი პეტერბურგში ჩადის. მას შემდეგ, რაც კიევში და ოდესაში გამოქვეყნებული მოთხრობები შეუმჩნეველი დარჩა, ახალგაზრდა მწერალი დარწმუნდა, რომ მხოლოდ დედაქალაქს შეუძლია მოუტანოს აღიარება. თუმცა პეტერბურგელი რედაქტორები ურჩევდნენ ბაბელს უარი ეთქვა მწერლობაზე და ვაჭრობა დაეწყო. ასე გრძელდებოდა ერთი წელიწადი, სანამ მწერალი მაქსიმ გორკისთან არ მივიდა რედაქციაში. გორკის რედაქციაში დაიბეჭდა ბაბელის მოთხრობები: „ელია ისააკოვიჩი და მარგარიტა პროკოფევნა“,  „დედა, რიმა და ალა“. მოთხრობებმა დიდი ინტერესი გამოიწვია მკითხველებში, და სასამართლო ორგანოებში. აპირებდნენ ბაბელის პასუხისგებაში მიცემას პორნოგრაფიისთვის. სასამართლო გარჩევებისგან, რომელიც 1917 წლის მარტში იყო დანიშნული, მწერალი თებერვლის რევოლუციამ იხსნა.

ბაბელი საგანგებო კომისიაში, გაზეთ „წითელი კავალერისტის“ კორესპონდენტად მსახურობდა. იბრძოდა რუმინეთისა და ჩრდილოეთ პოლონეთის ფრონტზე. მოღვაწეობდა პეტროგრადის და თბილისის სხვადასხვა გაზეთებში რეპორტიორად.

მხატვრულ შემოქმედებას მწერალი 1923 წელს დაუბრუნდა: ჟურნალ „ლეფ-ში“, სადაც დაიბეჭდა მოთხრობები: „მარილი“, „წერილი“, „დოლგუშოვის სიკვდილი“, „მეფე“ და სხვები. ლიტერატურის კრიტიკოსი ალექსანდრ ვორონსკი წერდა: ბაბელი მკითხველს არა მარტო თავის არაჩვეულებრივი და მდიდარი ცხოვრებისეული მასალით იპყრობს, არამედ კულტურით, ჭკუით და მთხრობელის მტკიცე ტალანტით“.

მალე მწერლის მხატვრული პროზა გაფორმდა მოთხრობათა სამ ციკლში: „ცხენოსანთა არმია“, „ებრაული მოთხრობები“ და „ოდესური მოთხრობები“.

მოთხრობათა ციკლს „ცხენოსნების არმია“, საფუძვლად დაედო დღიურის ჩანაწერები. ბაბელის მიერ ბუდიონის არმიის შესახებ გადმოცემული ამბები განსხვავდებოდა ლამაზი ლეგენდისაგან, რომელსაც საბჭოთა პროპაგანდა თხზავდა. გაუმართლებული სისასტიკე, ცხოველური ინსტიქტები ჩრდილავდნენ იმ იმედს, რომელსაც მწერალი რევოლუციაში ხედავდა. წითელმა მეთაურებმა მწერალს წითელ არმიაზე ჩირქის მოცხება არ აპატიეს. დაიწყო მწერალზე შეურიგებელი დევნა, რომელსაც სიმეონ ბუდიონი ხელმძღვანელობდა. მაქსიმ გორკი ბაბელს იცავდა. გორკი წერდა, რომ ბაბელმა უკეთესად და უფრო რეალისტურად გადმოგვცა ბუდიონის არმიის მოღვაწეობა, ვიდრე გოგოლმა ზაპოროჟელების.

მცდელობა, რევოლუციაში რომანტიულობა, ადამიანური ვნებები ამოეცნო, მწერლისთვის უშედეგოდ დასრულდა. ბაბელს სულიერი მარტოობა და სიცარიელე დაეუფლა. „რატომ დამეუფლა ასეთი სულიერი კაეშანი? იმიტომ, რომ… არ ვიცი, ალბათ დიდ, სამუდამო პანაშვიდზე ვიმყოფებით“ – წერდა მწერალი თავის დღიურში. თითქოს თავისებური შველა მწერალმა „ოდესურ მოთხრობებზე“ მუშაობისას იპოვნა. ამ მოთხრობების უცნაური და ფანტასტიკური, ჰიპერბოლური სამყარო, ბაბელისეული ოდესა დასახლებული პერსონაჟებით, რომლებშიც მწერლის სიტყვებით არის: „სიფიცხე, მგზნებარება, სიმსუბუქე და ხან მომაჯადოვებული სევდა, ხან ცხოვრების მგზნებარე აღქმა. ასევე რეალური, ოდესური გმირების ისტორიები, განსაკუთრებით დანაშაულებრივი სამყაროს წარმომადგენლების ისტორიები, როგორებიც იყვნენ: მიშკა აიაპონჩიკი, სონია ოქროს ხელება და სხვები. განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს ოდესელი დამნაშავის ბენია კრიკის ისტორიები. მართალია ბენია კრიკი დამნაშავეა, მაგრამ არის რაინდი და სუსტთა, მაშვრალთა დამცველი და აპოლოგეტი. „ოდესელი რობინ ჰუდი“ ასე უწოდებდა მას მწერალი. მწერლის მოთხრობების სტილისტიკა ლაკონურობით გამოირჩევა, მაგრამ ამავე დროს სავსეა მეტაფორებითა და ხატოვნებით. ბაბელი ამბობდა: „მე მზად ვარ დავწერო მოთხრობა თეთრეულის რეცხვაზე და ეს მოთხრობა, იულიუს კეისრის პროზაზე არანაკლებ საინტერესო იქნება“.

საბჭოთა რეჟიმისგან თავის დაცვის მიზნით, 1937 წელს ბაბელმა დაწერა სტატია – სიცრუე: „ღალატი და სმერდიაკოვშინა“. სადაც ის პოზიტიურ კონტექსტში ეხმაურება „ხალხის მტრებზე“ განხორციელებულ პროცესს. ამის შემდეგ ის წერდა წერილებში: „ძალიან ცუდად ვარ; ცუდად ვარ, როგორც სულიერად, ასევე ფიზიკურად. როგორ შევხედოთ ვალებში ხალხს“.

„ოდესური მოთხრობების“ ტრაგედიამ განსახიერება ჰპოვა ნოველაში – „ფროიმ გრაჩი“. მთავარი პერსონაჟი ცდილობს დადოს „ღირსების ხელშეკრულება“ საბჭოთა მთავრობასთან და იღუპება ჩეკისტების ხელით. მოთხრობაში აშკარად ჩანს ნეგატიური დამოკიდებულება ბოლშევიკებისადმი. სიცოცხლის ბოლო წლებში მწერალი მოთხრობებში მიუბრუნდა შემოქმედებით თემებს. ბაბელი შემოქმედებით ცხოვრებას აღიქვამდა, როგორც საუკეთესო პროცესს, რაც კი შეიძლება ადამიანმა აკეთოს. სწორედ ამ თემას ეკუთვნის მისი ერთ-ერთი ბოლო მოთხრობა – იგავი შემოქმედების ჯადოსნურ ძალაზე: „დი გრასსო“.

1939 წლის მაისის ბოლოს, პერედელკინოში, აგარაკზე ისააკ ბაბელი დააპატიმრეს. მწერალი ბრალდებული იყო ანტი საბჭოთა ქმედებაში და ტერორისტული აქტების მოწყობის მომზადებაში. წამების ქვეშ ბაბელმა მრავალი ცრუ ჩვენება მისცა, მაგრამ უმაღლესი სასამართლოს სამხედრო კოლეგიის ბოლოს ხდომაზე მწერალმა ყველა წინა ჩვენება უარყო. 1940 წლის 27 იანვარს ისააკ ბაბელი დახვრიტეს. სხეული კი დონის მონასტრის კრემატორიუმში დაწვეს.

მწერლის ლიტერატურული მემკვიდრეობა 80-მდე მოთხრობას, ორ პიესას: „დაისი“ და „მარია“, ხუთ კინოსცენარს და რამდენიმე სტატიას ითვლის.