დ. 1863 წელი სოფელი ფუთი – გ. 1926 წლის 7 ივნისი ლევილი. საქართველოსა და რუსეთის პოლიტიკოსი და სახელმწიფო მოღვაწე, სოციალ-დემოკრატიული პარტიის წევრი, რუსეთის მესამე და მეოთხე მოწვევის სათათბიროს დეპუტატი თბილისის გუბერნიიდან, საქართველოს ეროვნული საბჭოსა და ამიერკავკასიის სეიმის თავმჯდომარე.
ნიკოლოზ ჩხეიძე დაიბადა შორაპნის მაზრსი სოფელ ფუთში 1863 წელს. სწავლობდა ქუთისის გიმნაზიაში, რომლიც ოჯახური პირობებოს გამო ვერ დაასრულა. 1887 წელს ჩაირიცა ოდესის უნივერსიტეტში თავისუფალ მსმენელად, სადაც ერთი წელი დაჰყო. 1889 წელს ჩააბარა ხარკოვის საბეითლო (ვეტერინალურ) ინსტიტუტში. სტუდენტური გამოსვლების გამო იგი გამორიცხეს სასწავლებლიდან.
ნიკოლოზ ჩხეიძე ხარკოვიდან ბრუნდება საქართველოში. 1890 მუშაობას იწყებს „ფილოქსერის პარტიაში ჯერ შორაპნის მაზრაში და ბოლოს ქ. ბათომში, როცა ფილოქსერის პარტია გაუქმდა უადგილოდ დარჩა, ნ. ს. ჩხეიძე იძულებული იყო კერძო გაკვეთილებით ეცხოვრა. 1906 წლამდის ის იყო ბათომის საავათმყოფოს სამეურნეო ნაწილის გამგე და ამავე დროს ქალაქის საბჭოს ხმოსანიც. ხმოსნათ აირჩიეს ის 1902 წელს. ამ თანამდებობაში დარჩა ოთხ წელიწადს და დაიმსახურა როგორც კარგი ორატორის, ისე საქმის კაცის სახელი 1906 წ. ჩხეიძე იძულებული გახდა ადმინისტრაციის მიერ დევნის გამო ბათომს მოშორებოდა. ”(ჟურ. „ეკალი“ 1907 წლის №3)”
1892 წლისდან ნიკოლოზ ჩხეიძე სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის „მესამე დასს“ წევრი ხდება. „მესამე დასის“ გამოცხადების დღიდანვე ის წერდა გაზეთ „კვალში“ სხვადასხვა ფსევდონიმით, უფრო ხშირად კი „ქართველი მკითხველის“ სახელით. ამ უკანასკნელის ფსევდონიმით მან დაწერა ცნობილი ბროშურა „საუცხოო ნიმუში ნ. ნიკოლაძის ლიტერატურული მოღვაწეობისა“.
1898 წლიდან კარლო ჩხეიძე რუსეთის სოციალ-დემოკრატიულ პარტიის წევრია, 1903 წლიდან – მენშევიკი.
იგი მონაწილეობას იღებს 1905 წლის რევოლუციაში. 1907 წელიდან აქტიურად ეწევა პოლიტიკურ საქმიანობას, ჯერ თბილისის სათათბიროს ხმოსანია, შემდეგ კი რუსეთის მესამე სახელმწიფო დუმის დეპუტატი თბილისის გუბერნიიდან. რუსეთის მეოთხე სახელმწიფო დუმაში ჩხეიძე მენშევიკთა ფრაქციას თავმჯდომარეობს.
1917 წლის 27 თებერვალს ჩხეიძე პეტროგრადის მუშათა დეპუტატთა საბჭოების დროებით აღმასრულებელი კომიტეტს თავმჯდომეობს. ამავე დღეს იგი სახელმწიფო სათათბიროს დროებითი კომიტეტის წევრი ხდება.
1917 წლის 6 სექტემბერს პეტროგრადის მუშათა და ჯარისკაცთ საბჭოებში ბოლშევიკების რეზოლუციის – „ხელისუფლების შესახებ“ მიღების შემდეგ ჩხეიძე პროტესტის ნიშნად ტოვებს თავის თანამდებობას და ბრუნდება სამშობლოში.
ოქტომბრის რევოლუციას იგი უარყოფიდად ხვდება. 1918 წელს მას ირჩევენ ამიერკავკასიის სეიმის თავმჯდომარედ. 1819 წელს საქართველოს დამფუძნებელი კრების თავმჯდომარეა.
1921 წლის თებერვალში საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ ჩხეიძე მიემგზავრება ემიგრაციაში საფრანგეთში. მან სიცოცხლე თვითმკვლელობით დაასრულა 1926 წლის 7 ივლისს.
წყარო: ჟურნალი „ეკალი“ 1907 წლის №3 – ნიკოლოზ (კარლო) ჩხეიძე:
წყარო: Орлов А.С., Георгиева Н.Г., Георгиев В.А. Исторический словарь. 2-е изд. М., 2012, с. 564.
სამოქალაქო განათლება 